पाकिस्तान महिलाका लागि सबैभन्दा खतरनाक देशमध्ये एक

इस्लामावाद । पाकिस्तानमा महिलाहरू खाडलमा छन्, घरमा कुटपिट, घर र बाहिर बलात्कार, जागिर र विद्यालयबाट टाढा राखिएको र देशको सबैभन्दा उत्पीडित वर्गहरू मध्ये एक हो।

सांख्यिकीय सर्तहरूमा ४८ प्रतिशत महिलाहरू निरक्षर छन् र ७९ प्रतिशत कार्यबलको हिस्सा छैनन् र कुल महिला जनसंख्याको १० प्रतिशत मात्र आफ्नो स्वास्थ्यको बारेमा निर्णय गर्नसक्ने रहेका छन्।

पाकिस्तान ग्लोबल जेन्डर ग्याप इन्डेक्स २०२२ को तल्लो तहमा रहन्छ जसको मतलब पाकिस्तानमा पुरुष र महिलाले के चाहन्छन् र पाउने बीचमा कुनै समानता छैन।

यसको अर्थ २४१.५ मिलियन जनसङ्ख्यामध्ये झण्डै आधा महिला छन् र तीमध्ये आधाको शिक्षा, रोजगारी र स्वास्थ्य सेवामा पहुँच छैन। श्रमशक्ति र राष्ट्रिय सभामा समेत महिलाको संख्या नगण्य छ।

सन् २०२२ मा श्रमशक्तिमा महिला सहभागितामा उल्लेख्य गिरावट आएको थियो। पाकिस्तान यस्तो देश हो, जहाँ वरिष्ठ, व्यवस्थापकीय र विधायिका भूमिकामा महिलाको सबैभन्दा सानो हिस्सा मात्र ४.५ प्रतिशत छ।

औसतमा, पाकिस्तानी महिलाको आम्दानी पुरुषको आयको १६.३ प्रतिशत हो। हिंसाले अन्य कारणहरू भन्दा बढी महिलाहरूलाई घरभित्रै राखेको छ। त्यतिबेला पनि पाकिस्तानमा इज्जतको नाममा घरको चार पर्खालभित्र हिंसा बढी भएको छ।

केही वर्षअघिको एउटा सर्वेक्षणले १५-४९ वर्ष उमेर समूहका १६.२% महिलाले पूर्व र वर्तमान साझेदारबाट शारीरिक तथा यौन हिंसाको सिकार भएको रिपोर्ट गरेको थियो।

संयुक्त राष्ट्रसंघको प्रतिवेदनका अनुसार ३४ प्रतिशत सदा विवाहित महिलाले पति वा पत्नीको शारीरिक, यौन वा भावनात्मक हिंसाको अनुभव गरेका छन्।

बलात्कार, हत्या, एसिड आक्रमण, घरेलु हिंसा र जबरजस्ती विवाह गम्भीर समस्या हुन्। प्रतिवर्ष करिब १ हजार महिला तथाकथित अनर किलिंगमा मारिने गरेको अनुमान छ।

पाकिस्तानमा घरेलु हिंसाका हेल्पलाइनहरूबाट प्राप्त तथ्याङ्कले हालैका वर्षहरूमा घरेलु हिंसाका घटनाहरू २०० प्रतिशतले बढेको देखाएको छ।

पाकिस्तानमा नि:शुल्क विद्यालय भर्ना र माध्यमिक तहसम्म नि:शुल्क शिक्षाको व्यवस्थाको साथसाथै बालिका र महिलाहरूको खाना, शिक्षा र स्वास्थ्य आवश्यकताहरू पूरा गर्ने गरी लगभग ३७% केटीहरू विद्यालय बाहिर छन्।

पाकिस्तानमा बालविवाह एउटा गम्भीर समस्या हो, २१ प्रतिशत केटीहरूले १८ वर्षअघि नै विवाह गर्छन् र ३ प्रतिशतले १५ वर्षअघि नै विवाह गर्छन्।

बाल यौन दुर्व्यवहार आज पाकिस्तानमा एक साझा समस्या हो। एक बालअधिकार संगठन, साहिलले लगातार पाकिस्तानमा बाल यौन दुर्व्यवहारको उच्च संख्यामा दैनिक रिपोर्ट गरेको छ।

आधिकारिक तथ्याङ्कले देखाउँछ कि कुल ३,८५२ घटनाहरूमा बाल यौन दुर्व्यवहार (सीएसए), अपहरणका घटनाहरू, बेपत्ता बालबालिकाका घटनाहरू र बालविवाहका घटनाहरू समावेश छन्।

सन् २०२० को तुलनामा बाल दुर्व्यवहारका घटनामा ३० प्रतिशतले वृद्धि भएको छ। लैंगिक विभाजनले बाल दुव्र्यवहारका कुल रिपोर्ट गरिएका घटनाहरूमध्ये ५४% पीडित बालिका र ४६% केटाहरू रहेको देखाउँछ।

त्यसैले मानवअधिकारकर्मीहरूले पाकिस्तानलाई महिलाका लागि विश्वको छैटौं खतरनाक देशको रूपमा लेबल गर्नु अचम्मको कुरा होइन।