चीनको अर्थतन्त्रलाई दोहोरो झट्का

काठमाडौं । विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र चीनले आर्थिक संकटको सामना गरिरहेको छ । रियल स्टेट र बैंकिङ संकटबाट गुज्रिरहेको चिनियाँ अर्थतन्त्रका लागि ऋण बाँडफाँट गर्न पनि कठिन बन्दै गएको छ ।

एक रिपोर्टका अनुसार मुलुकमा समयमै ऋण चुक्ता नगर्नेको संख्या झण्डै ८५ लाख पुगेको छ भने अर्कोतर्फ यी सबै सङ्कटलाई मध्यनजर गर्दै विश्व रेटिङ एजेन्सी मुडीजले क्रेडिट रेटिङ आउटलुक स्थिरबाट नकारात्मकमा घटाएको छ ।

फाइनान्सियल टाइम्सको रिपोर्टअनुसार चीनमा ऋण डिफल्ट गर्ने उपभोक्ताहरूहरूको सङ्ख्यामा भएको तीव्र वृद्धिले विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्रलाई असर गरिरहेको छ। अर्थतन्त्रको समस्या झनै बढेको छ । ऋण फिर्ता नगर्ने लगायत सबै प्रकारका ऋण लिने ऋणीको संख्या २०२० को सुरुमा ५७ लाख रहेकोमा अहिले कीर्तिमानी ८.५४ मिलियन पुगेको छ ।

चीनले स्थानीय जनतालाई मात्रै होइन धेरै देशलाई पनि ऋण दिएको छ, यसको ठूला उदाहरण श्रीलंका र पाकिस्तान हुन् । दुवै देशको चीनसँग ठूलो ऋण छ र अहिले ऋण तिर्न नसक्ने आफ्नो अवस्थालाई लिएर चिन्तित छन्।

तर अब यो ऋण चीनको लागि ठूलो गडबडी बनिरहेको छ। वास्तवमा, चीनले ऋण दिएका देशहरूले आफूलाई टाट पल्टिएको घोषणा गरिरहेका छन्। यी देशलाई दिइएको ऋण अलपत्र पर्दै गएको अवस्थामा देशका जनताले ऋण तिर्न नसक्नु आर्थिक संकटबाट गुज्रिरहेको चीनका लागि समस्या बन्दै गएको छ ।

अर्कोतर्फ, मूडीजले चीनको क्रेडिट रेटिंग आउटलुकलाई स्थिरबाट नकारात्मकमा परिवर्तन गरेको छ। रेटिङ एजेन्सीले घरजग्गा क्षेत्रको संकट (चाइना रियल इस्टेट क्राइसिस) र देशको आर्थिक वृद्धिमा प्रतिकूल असर पर्ने त्रासका कारण यस्तो निर्णय गरेको हो ।

मूडीजका अनुसार चीनले नगदको अभावमा परेका स्थानीय सरकारहरू र राज्यको स्वामित्वमा रहेका कम्पनीहरूलाई आर्थिक सहायता प्रदान गर्न सक्छ तर यसले चीनको वित्तीय, आर्थिक र संस्थागत बलमा व्यापक नकारात्मक पक्षको जोखिम बढाउँछ।

रोयटर्सको रिपोर्ट अनुसार चीनको अर्थ मन्त्रालयले मुडीजको यो कदमप्रति असहमति जनाएको छ । अर्थ मन्त्रालयले रेटिङ एजेन्सीले देशको कर्जा परिसूचक घटाउने निर्णय गरेकोमा आफू निराश भएको बताएको छ ।

आउटलुक सम्बन्धमा मुडीजको निर्णयको असर चिनियाँ शेयर बजारमा पनि देखिएको छ र बुधबार चीनका ब्लु-चिप कम्पनीहरूको सेयर ५ वर्षकै न्यून स्तरमा पुगेको छ । यति मात्र होइन, अमेरिकी डलरको तुलनामा चिनियाँ मुद्रा युआनको भाउ पनि घटेको छ ।