चीनमा जन्मदर तीब्र रूपमा घट्दै, अस्पतालका प्रसूती विभाग बन्द हुन थालेपछि चिन्ता बढ्यो

काठमाडौं । चीनका धेरै अस्पतालहरूले अहिले फरक समस्याको सामना गरिरहेका छन्। यहाँका धेरै अस्पतालहरूमा प्रसूतीहरू बन्द हुने अवस्थामा छन्। यसको कारण चीनको घट्दो जन्मदर हो । पछिल्ला केही वर्षयता चीनको जनसङ्ख्या निरन्तर घट्दै गएको छ ।

अहिले चीनमा कमभन्दा कम महिलाहरु गर्भवती भइरहेका छन् । यसको प्रत्यक्ष असर अस्पतालमा परेको छ र यहाँका बर्थ र डेलिभरी विभागहरू खाली छन् । शिशुको घट्दो संख्याको परिणामस्वरूप कतिपय अस्पतालहरूले प्रसूति विभागलाई सञ्चालन गर्न नसक्ने गरी यो खण्ड बन्द गर्दैछन् ।

चीनको सरकारी समाचार सेवा डेली इकोनोमिक न्यूजले यसपटक बाल जन्मदर निकै कम हुने र अस्पतालहरूले ‘खडेरी’ सामना गर्नुपर्ने बताएको छ ।

समाचार एजेन्सी रोयटर्सका अनुसार पूर्वी झेजियाङ र दक्षिणी जियाङ्सीलगायत धेरै राज्यका अस्पतालहरूले गत दुई महिनामा आफ्ना प्रसूति विभागहरू बन्द गर्ने घोषणा गरेका छन्।

जियाङ्सीको गान्झाउ शहरको पाँचौं जन अस्पतालले आफ्नो आधिकारिक वीच्याट खातामा मार्च ११ देखि अस्पतालमा प्रसूति सेवाहरू उपलब्ध नहुने बताएको छ।

जियाङ्सी मात्र होइन, झेजियाङको पारंपरिक चिकित्साको जिङ्सान अस्पतालले आफ्नो वीच्याट पेजमा आफ्नो डेलिभरी खण्ड फेब्रुअरी १ देखि बन्द गरिएको घोषणा गरेको छ ।

चीनको राष्ट्रिय स्वास्थ्य आयोगको पछिल्लो उपलब्ध तथ्याङ्कअनुसार यहाँ प्रसूति अस्पतालको संख्या २०२० मा ८०७ बाट घटेर २०२१ मा ७९३ पुगेको छ।

चीनका अस्पतालका प्रसूती विभागहरू यस्तो समयमा बन्द हुँदैछन् जब चिनियाँ नीति निर्माताहरू युवा दम्पतीहरूलाई बच्चा जन्माउन कसरी प्रोत्साहित गर्ने भन्नेमा संघर्ष गरिरहेका छन्।

चीनको समाज कल्याण विभागका अधिकारीहरूले यस्तो अवस्थाको सामना गरिरहेका छन् जहाँ देशको जनसंख्याको ठूलो हिस्सा प्रत्येक वर्ष वृद्धहरूको श्रेणीमा सामेल हुँदैछ। चीनको यो परिवर्तनशील जनसांख्यिकीय ढाँचा सरकारलाई चिन्ताको विषय बनेको छ।

चिनियाँ अस्पतालहरूले अब आफ्ना प्रसूति विभागहरू बन्द गर्दैछन् र आफ्ना स्रोतहरू वृद्धहरूको हेरचाह, अर्थात् वृद्धहरूको सेवामा खर्च गरिरहेका छन्। यसको कारण चीनमा बृद्धबृद्धाको जनसंख्या निरन्तर बढ्दै गएको छ र उनीहरुलाई स्वास्थ्य सेवाको पनि बढी आवश्यकता छ ।

चीनसामु सबैभन्दा ठूलो चुनौती विशाल श्रम बजारका लागि श्रमशक्ति खोज्नु हो। कम जनसङ्ख्याको अर्थ स्पष्ट रूपमा काम गर्ने मानिसहरू कम हुनु हो। यो २१ औं शताब्दीमा विश्वको नम्बर एक आर्थिक शक्ति बन्ने चीनको महत्वाकांक्षामा बाधक बन्दै गएको समस्या हो ।

सन् २०२३ मा चीनको जनसंख्या लगातार दोस्रो वर्ष घटेको छ । कोभिड-१९ का कारण रेकर्ड कम जन्मदर र उच्च मृत्युले घट्दो जनसंख्याको प्रवृत्तिलाई थप बढाएको छ। यसले अर्थतन्त्रको बृद्धि सम्भावनामा दीर्घकालीन असर पार्ने अधिकारीहरू डराउँछन्।

करियरको दौड, बढ्दो खर्च, जिम्मेवारीबाट स्वतन्त्रता र एक्लोपन चीनमा जन्मदर घट्नुका केही कारणहरू हुन् । आज चीनका धेरै महिलाहरू बच्चाबिना बाँच्न रोजिरहेका छन्। हालै एक चिनियाँ थिंक ट्याङ्कले महिलाको स्थिति अध्ययन गर्दा प्रतिव्यक्ति जीडीपीको हिसाबले चीन विश्वका ती शहरहरूमा पर्छ जहाँ बच्चा हुर्काउनु सबैभन्दा महँगो छ।

जसका कारण बच्चा जन्माउनु र हुर्काउनु निकै महँगो जिम्मेवारी हो । त्यसैले, धेरै महिलाहरू बच्चाहरूको जिम्मेवारीबाट मुक्त रहन चाहन्छन्। कयौं पटक उनका श्रीमान पनि यो निर्णयमा सहमत हुन्छन् ।

यसबाहेक, चीनमा धेरै केटीहरू विवाह जस्ता सामाजिक दायित्वहरूमा बाँधिन चाहँदैनन्। चीनमा धेरै लैङ्गिक असमानता र भेदभाव छ, त्यसैले रोजगारीमा रहेका महिलाहरू आफ्नो पेशा छोडेर विवाह गर्न र आमा बन्न हिचकिचाउँछन् किनभने उनीहरूलाई आफ्नो व्यावसायिक जीवनको प्रगतिमा पछाडि पर्ने डर छ। त्यसैले उनीहरु सन्तान जन्माउन चाहँदैनन् ।

यसबाहेक बेरोजगारी, रोजगारीका अवसर घट्ने, तलब कम हुने जस्ता केही कारकहरू छन् जसका कारण मानिसले या त सन्तान कम चाहन्छन् वा सन्तान चाहँदैनन् ।

वाल स्ट्रिट जर्नलले केही चिनियाँ महिलासँगको अन्तर्वार्ताको आधारमा भनेअनुसार महिलाहरूले स्पष्ट रूपमा उनीहरूसँग थप सन्तान जन्माउने स्रोत र शक्ति नै छैन भन्छन् । चीनको कम्युनिष्ट सरकारले अहिलेसम्म आकर्षक बाल लाभ योजना घोषणा नगरेको महिलाको आरोप छ ।

चीनमा जन्मदर बढाउन सरकारी निकायहरूले धेरै पहल गरेका छन्। यसमा बढेको प्रसूति बिदा, आर्थिक र कर सम्बन्धी लाभहरू, घर किन्नको लागि अनुदान समावेश छ। यसबाहेक सन्तान जन्माउन चाहने दम्पतीलाई नगद सुविधा र सम्पत्ति करमा पनि छुट दिइने भएको छ ।

सन् २०१६ मा चीनले ३५ वर्ष लामो ‘एक सन्तान नीति’ खुकुलो पार्दै दम्पतीलाई दुई सन्तान जन्माउन अनुमति दिएको थियो । सन् २०२१ मा चीन सरकारले सन्तान जन्माउने सीमा बढाएर तीन पुर्याएको थियो ।

गत वर्ष, ६० वर्षमा पहिलो पटक चीनको जनसंख्यामा ठूलो गिरावट देखिएको थियो। सन् २०२२ मा मुख्य भूमि चीनको जनसङ्ख्यामा ८ लाख ५० हजार मानिसको कमी आएको छ ।

जन्मको कुरा गर्ने हो भने सन् २०२२ मा चीनमा ९० लाख ५६ हजार नवजात शिशुको जन्म भएको थियो भने मृत्यु हुनेको संख्या १ करोड ४१ हजार थियो ।

प्रतिवेदन अनुसार सन् २०२२ को अन्त्यमा मेनल्याण्ड चीनको जनसङ्ख्या १ अर्ब ४१ करोड ५० लाख रहेको थियो भने एक वर्षअघि अर्थात् २०२१ मा चीनको जनसङ्ख्या १ अर्ब ४१ करोड ६० लाख पुगेको थियो। एजेन्सीकाे सहयाेगमा